Oddychanie przez usta, pozycja języka i zgryz. Terapii miofunkcjonalna przed i w trakcie leczenia aparatem

Zaburzenia funkcji oddechowych i nieprawidłowa pozycja języka to jedne z najczęstszych czynników wpływających na rozwój wad zgryzu. Oddychanie przez usta prowadzi do zmian w napięciu mięśniowym. Dotyczą one nie tylko twarzy, lecz także szyi, obręczy barkowej i całego układu posturalnego. Właśnie dlatego ortodoncja Poznań coraz częściej współpracuje z fizjoterapeutami i terapeutami miofunkcjonalnymi. Ich wspólnym celem jest przywrócenie równowagi w układzie stomatognatycznym i zapewnienie trwałości efektów leczenia ortodontycznego.

Przeczytaj również: WALCZ Z ZAKWASZENIEM ORGANIZMU!

Oddychanie przez usta a zaburzenia wzorca mięśniowego

Prawidłowe oddychanie przez nos utrzymuje fizjologiczne ciśnienie w obrębie jamy nosowej. Ponadto, wpływa na właściwe ułożenie języka przy podniebieniu i stabilizuje łuki zębowe. Kiedy jednak pacjent oddycha przez usta, język opada ku dołowi i cofa się, a mięśnie żwaczy, okrężne ust i policzkowe tracą równowagę napięcia. Pojawia się także charakterystyczna wysunięta pozycja głowy (head-forward posture), która obciąża mięśnie szyi i staw skroniowo-żuchwowy (SSŻ).

Z biegiem czasu takie zaburzenia prowadzą do deformacji kostnych, w tym do wydłużenia dolnej części twarzy, zgryzu otwartego przedniego i stłoczeń zębowych. Dodatkowo ograniczona ruchomość języka wpływa na sposób połykania i fonację. Fizjoterapeuta Poznań w tym kontekście ocenia napięcie mięśni nadgnykowych, ustawienie żuchwy i kompensacje w obrębie kręgosłupa szyjnego, które często towarzyszą przewlekłemu oddychaniu przez usta.

Znaczenie pozycji języka w leczeniu ortodontycznym

Pozycja języka to kluczowy element utrzymania równowagi mięśniowej w jamie ustnej. Prawidłowo język spoczywa na podniebieniu, działając jak naturalna podpora dla łuku górnego. Kiedy jednak język przyjmuje pozycję niską lub naciska na zęby przednie, może doprowadzić do nawrotu wady po zakończonym leczeniu ortodontycznym.

Dlatego przed założeniem aparatu ortodontycznego zaleca się rozpoczęcie terapii miofunkcjonalnej, która uczy pacjenta, jak prawidłowo oddychać, połykać i utrzymywać język w spoczynku. Terapeuta analizuje wzorzec połykania, aktywność mięśni mimicznych oraz sposób otwierania ust, wprowadzając ćwiczenia aktywizujące mięśnie języka, dna jamy ustnej i szyi.

Terapia miofunkcjonalna — wspólny obszar ortodoncji i fizjoterapii

Terapia miofunkcjonalna to proces reedukacji funkcji układu ustno-twarzowego, który ma na celu przywrócenie harmonii mięśniowej i poprawę funkcji oddechowych, żucia oraz połykania. Ortodonta Wrocław i fizjoterapeuta współpracują ze sobą, korygując strukturę zgryzu i normalizując napięcia w obrębie mięśni szyi, żuchwy i obręczy barkowej.

Terapia obejmuje między innymi:

• naukę prawidłowego toru oddechowego i pracy przepony,
• trening pozycji spoczynkowej języka,
• aktywizację mięśni nadgnykowych i podgnykowych,
• korekcję postawy głowy i ustawienia odcinka szyjnego.

Połączenie tych działań pozwala na kompleksową korektę wad zgryzu i funkcjonalnych kompensacji w obrębie całego układu ruchu.

Moment wdrożenia terapii — przed czy w trakcie leczenia ortodontycznego?

W praktyce klinicznej najlepiej sprawdza się model, w którym terapia miofunkcjonalna rozpoczyna się przed założeniem aparatu. Pozwala to na zrównoważenie napięcia mięśniowego i eliminację szkodliwych nawyków, takich jak nieprawidłowe połykanie czy oddychanie przez usta. Po rozpoczęciu leczenia ortodontycznego ćwiczenia się kontynuuje, a fizjoterapeuta monitoruje adaptację mięśni i stawów do nowych warunków okluzji.

Po zakończeniu leczenia aparatowego terapia miofunkcjonalna pomaga utrwalić prawidłowe wzorce neuromotoryczne i zapobiec nawrotom wady. To etap, w którym praca fizjoterapeuty jest równie istotna, jak faza aktywnego leczenia ortodontycznego.